- Πως κάνω εγγραφή στη Wikipedia;
Για να φτιάξουμε λογαριασμό στη Wikipedia (π.χ. στην ελληνική έκδοσή της), μπαίνουμε σε μια οποιαδήποτε σελίδα της, όπως π.χ. η Κύρια πύλη και επιλέγουμε τη Δημιουργία λογαριασμού, η οποία βρίσκεται πάνω δεξιά με μπλε γράμματα.
Από εκεί οδηγούμαστε στη φόρμα εγγραφής. Οι απολύτως απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να κάνουμε είναι η συμπλήρωση: του Ονόματος χρήστη, του Συνθηματικού, της Επιβεβαίωσης του συνθηματικού και του CAPTCHA (δηλαδή του ελέγχου ασφαλείας).
- Κατά τη δημιουργία λογαριασμού στη Wikipedia πρέπει να δηλώσουμε τα πραγματικά στοιχεία μας;
Όχι, αν δεν το επιθυμούμε. Η πιο συνηθισμένη τακτική είναι η χρήση ψευδώνυμου. Ένα πιο ”προσωπικό” στοιχείο που μπορεί να καταχωρήσει κάποιος, είναι το email του και αυτό ζητείται από το σύστημα προαιρετικά. Αν καταχωρήσετε το email σας, υπάρχει περίπτωση να δεχτείτε μηνύματα και από άλλους συντάκτες της Βικιπαίδειας. Ωστόσο, η καταχώρηση του email είναι χρήσιμη σε περίπτωση ανάκτησης του λογαριασμού. Αν δηλαδή κάποιος ξεχάσει τους κωδικούς του και δεν έχει καταχωρήσει το email του στη Βικιπαίδεια, είναι αδύνατον να ανακτηθεί ο λογαριασμός (βλ. Βοήθεια:Εγγραφή και σύνδεση).
- Πως δημιουργώ πρόχειρο;
Αν δεν υπάρχει ήδη ως σελίδα, ο σύνδεσμος Το πρόχειρό μου είναι κόκκινος και με το κλικ ξεκινά η δημιουργία του. Πατώντας αμέσως Δημοσίευση η σελίδα δημιουργείται και είναι έτοιμη να δεχτεί πειραματισμούς με περιεχόμενο.
- Τι είδους εικόνες επιτρέπεται να αναρτούμε στη Wikipedia;
Μπορούμε να επιφορτώσουμε εικόνες ελεύθερες δικαιωμάτων για οποιαδήποτε χρήση, ακόμα και εμπορική. Αυτό προϋποθέτει την έγγραφη συγκατάθεση του δημιουργού τους για τον σκοπό αυτό ή το να έχουν παρέλθει 70 και πλέον χρόνια από τον θάνατό του. Δημιουργός δεν είναι μόνο ο φωτογράφος, είναι και ο αρχιτέκτονας, ο γλύπτης και ο ζωγράφος.
Χρειάζεται επίσης προσοχή καθώς δεν είναι ελεύθερες δικαιωμάτων όλες οι εικόνες που βρίσκονται στο διαδίκτυο. Για την ακρίβεια, εάν δεν υπάρχει αναφορά στην άδεια χρήσης εικόνων που βρίσκονται στο διαδίκτυο, τότε θα πρέπει να θεωρηθεί ότι απαγορεύεται η χρήση τους.
- Ποιες εικόνες μπορούμε να ανεβάσουμε στη Wikipedia;
Στη Wikipedia μπορούμε να ανεβάσουμε εικόνες εφόσον: (α) είναι ελεύθερες δικαιωμάτων, (β) μπορούμε να αποδείξουμε πως τα δικαιώματά τους παραχωρούνται νόμιμα, πλήρως και δια παντός, για οποιαδήποτε χρήση προς όλους, ακόμα και εμπορική, (γ) διατίθενται με κάποια ανοικτή άδεια και (δ) είμαστε εμείς οι αποκλειστικοί δημιουργοί.
- Τα αρχεία παλιών βιβλίων που έχουν ψηφιοποιηθεί από την Google θεωρούνται ελεύθερα;
Θα πρέπει να εξεταστεί η άδεια με την οποία παρέχονται, εάν δηλαδή παρέχονται με κάποια ανοικτή άδεια ή γίνεται αναφορά στην παρέλευση του χρόνου προστασίας κι έχουν καταστεί Κοινά Κτήματα (public domain) κι άρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου.
- Αν η πηγή μου δεν είναι ηλεκτρονική πώς κάνω μια παραπομπή;
Αν πρέπει να παραπέμψουμε από γραπτή πηγή τότε κάνουμε τις εξής ενέργειες:
Επιλέγουμε με τη σειρά: Παραπομπή, Χειροκίνητα, Βασικό.
Εδώ μας ανοίγει ένα πεδίο στο οποίο συμπληρώνουμε: Όνομα συγγραφέα, έτος (προαιρετικά) και σελίδα, π.χ. Σπητέρης (1979). σελ. 19 και πατάμε «Εισαγωγή».
Έπειτα, φροντίζουμε στον τομέα των Βιβλιογραφικών πηγών να καταχωρήσουμε τον πλήρη τίτλο της πηγής μας, με ονοματεπώνυμο, έτος, εκδότη κλπ.
Αν η πηγή είναι βιβλιογραφική μεριμνούμε να υπάρχει η ενότητα «Βιβλιογραφία», όπου τοποθετούμε τους τίτλους ως λίστα με κουκκίδες.
- Μπορούμε να επιφορτώσουμε στη Wikipedia εικόνες από ένα βιβλίο με αναφορά προέλευσης;
Αυτούσιες εικονογραφήσεις βιβλίων δεν μπορούν να επιφορτωθούν στο Wikimedia Commons εφόσον υφίστανται πνευματικά δικαιώματα ή δεν έχουν διατεθεί με κάποια ανοικτή άδεια. Αν σχεδιαστούν εκ νέου βάσει των πηγών, ανεβαίνουν με αναφορά στον νέο δημιουργό, από τον ίδιο, εφόσον δεν έχουν παραβιαστεί τα προηγούμενα δικαιώματα, π.χ. με ακριβές αντίγραφο ή με τη δημιουργία παραγώγων έργων χωρίς την άδεια του αρχικού δημιουργού. Εικόνες από παλαίτυπα βιβλία που είναι ελεύθερες δικαιωμάτων, μπορούν να επιφορτωθούν με αναφορά στην πηγή προέλευσης.
- Αν ζωγραφίσω μόνος,-η ένα μνημείο, θα μπορούσα να επιφορτώσω το αρχείο στη Wikipedia;
Αν πρόκειται για ένα εικαστικό μη ακριβές δημιούργημα ο ελληνικός νόμος το επιτρέπει. Όμως κάποιος μπορεί να επικαλεστεί πως αυτό δεν έχει εγκυκλοπαιδική αξία καθώς δεν αναπαριστά με ακρίβεια το αντικείμενο και είναι αμφίβολο σε ποιο πλαίσιο θα μπορέσει τελικά να υπάρξει μέσα σε λήμμα.
- Μπορεί κάποιος να ανεβάσει εικόνα (ζωγραφικού πίνακα, ιστορικού τεκμηρίου) από website τρίτου φορέα;
Όχι, εκτός εάν ο τρίτος τη διαθέτει με ανοικτή άδεια. Η ελεύθερη άδεια χρήσης των Wikimedia Commons είναι περιοριστική για ανέβασμα έργων με δικαιώματα. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού οι συνεργαζόμενοι φορείς έχουν αναρτήσει ενδεικτικό υλικό που θα μπορούσε να αναρτηθεί στη Wikipedia. Για να προχωρήσετε σε δημοσίευση υλικού που δεν διαθέτει ανοιχτή άδεια, θα πρέπει να έρθετε σε επαφή με τον αντίστοιχο φορέα ζητώντας του τα δικαιώματα χρήσης.
- Μπορούμε να ανεβάσουμε στο Wikimedia Commons δικές μας φωτογραφίες ενός δημοσίου μνημείου, έργο ενός π.χ. προ εικοσαετίας αποβιώσαντος καλλιτέχνη δεδομένου ότι έχουμε πάρει άδεια από τον Δήμο μας;
Εάν ο Δήμος έχει και τα σχετικά πνευματικά δικαιώματα, ναι. Εάν δεν τα έχει, όπως πιθανότατα συμβαίνει, θα πρέπει να ζητηθεί άδεια από τον δημιουργό ή τους νόμιμους κληρονόμους του.
- Μπορούμε να επιλέξουμε λήμματα εκτός του καταλόγου επιλεγμένων λημμάτων;
Ναι, μπορείτε να επιλέξετε ελεύθερα όποιο λήμμα επιθυμείτε εκτός καταλόγου, αρκεί να είναι σχετικό πάντα με το θέμα και να πληροί τα σχετικά κριτήρια της Βικιπαίδειας.
Σύμφωνα με τη σχετική πολιτική της Βικιπαίδειας: Τα λήμματα…καλύπτουν αξιοσημείωτα θέματα – αυτά που έχουν κερδίσει σε αρκετά μεγάλο βαθμό την προσοχή του κόσμου γενικότερα κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου και δεν εξαιρούνται για άλλους λόγους. Θεωρούμε ότι ενδείξεις από αξιόπιστες ανεξάρτητες πηγές, όπως έγκριτα περιοδικά, βιβλία και εφημερίδες, τεκμηριώνουν αυτή την προσοχή. Η εγκυκλοπαιδικότητα δεν αφορά άμεσα το περιεχόμενο των λημμάτων, αλλά μόνο αν το θέμα θα πρέπει να έχει το δικό του λήμμα.
- Υπάρχει κάποια λίστα με λήμματα που μπορούν να αποτελέσουν παραδείγματα ως προς τη δομή, τη μορφή, την τεκμηρίωση κλπ;
Ναι! Στη Βικιπαίδεια υπάρχουν λίστες με τα λεγόμενα Προβεβλημένα και Καλά λήμματα.
- Τι συμβαίνει αν έχουμε αντικρουόμενες πηγές στη Wikipedia;
Μας ενδιαφέρουν αποκλειστικά οι αξιόπιστες πηγές, δηλαδή κυρίως όσες είναι δευτερογενείς, αναγνωρίζονται ως έγκριτες και είναι δημοσιευμένες. Αν αυτές συγκρούονται τότε μας είναι χρήσιμες οι τριτογενείς πηγές, οι οποίες εξετάζουν τη σύγκρουση και τη ζυγίζουν ή συνοψίζουν τις εξελίξεις επί του θέματος, ενδεχομένως και αδιαφορώντας για κάποιες θέσεις. Βάσει των παραπάνω, συμπεριλαμβάνονται όλες οι καλώς τεκμηριωμένες θέσεις δίκαια, ανάλογα με τη βαρύτητά τους. Αν κάποιες θέσεις είναι ισχυρά υπολειπόμενες, δεν περιλαμβάνονται στην εισαγωγή του λήμματος. Ως χρήστες οφείλουμε να παρουσιάζουμε τις απόψεις αυτές χωρίς να παίρνουμε το μέρος της μιας ή της άλλης πλευράς (βλ. Γιατί θα πρέπει να είναι απροκατάληπτη η Βικιπαίδεια;).